Alkoholizm – PRYWATNY OŚRODEK LECZENIA UZALEŻNIEŃ I DEPRESJI

Alkoholizm to potoczne określenie uzależnienia od alkoholu. Alkoholizm dawniej nazywano chorobą jednak Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i problemów Zdrowotnych ICD-10 już w 1992 roku opisała alkoholizm jako zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnej i nadała jej symbol F10.2. Alkoholizm objawia się problemami w wielu sferach: zdrowotnej, czyli fizycznej lub psychicznej, społecznej, czyli zawodowej, finansowej lub prawnej oraz w kontaktach międzyludzkich, rodzinnych. Przypuszcza się, że nadużywa alkoholu około 10 % społeczeństwa, a uzależnionych od alkoholu jest około 4%.

Alkoholizm ma swoje fazy:

Fazę 1. alkoholizmu określa się tzw. piciem towarzyskim, jest to picie, które sprawia przyjemność, następuje wzrost ochoty i tolerancji na alkohol tzw. „mocna głowa” (zjawisko to jest wynikiem wzmożonej pracy wątroby celem zmetabolizowania nadmiernych dawek alkoholu).

Faza 2. alkoholizmu nazywa się fazą ostrzegawczą i charakteryzuje ją występowanie zjawiska tzw. „urwanego filmu”, szukanie okazji do picia, podczas imprez inicjowanie wypijania kolejek, pośpieszanie innych (celem jak najszybszego wprowadzenia alkoholu do organizmu), po wypiciu alkohol przynosi ulgę, uwalnia od napięcia, poprawia samopoczucie, usuwa nieśmiałość tzw. „dusza towarzystwa”, picie w samotności, ukrywanie się.

Faza 3. alkoholizmu to faza krytyczna w której występuje sporadyczne tzw. „klinowanie” czyli leczenie nieprzyjemnych objawów nadużycia celem doznania ulgi, regularne tzw. „klinowanie”, ciągi alkoholowe 2-dniowe, wyrzuty sumienia tzw. „kac moralny”, konflikty małżeńskie, zaniedbywanie rodziny, nieobecności w pracy, usprawiedliwianie picia licznymi okazjami, konflikty z prawem, wzrost agresywności, nieregularne odżywianie się, zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego, utrata zainteresowań nie związanych z piciem, otaczanie się osobami pijącymi, zaburzenia popędu seksualnego, picie ciągami na przemian z okresami całkowitej abstynencji celem udowodnienia „silnej woli” lub dla poprawy zdrowia, poczucie pustki, bezradności, składanie przysięgi abstynencji.

Faza 4. alkoholizmu to już faza chroniczna, a w niej następuje już utrata kontroli nad piciem alkoholu i całym życiem, okresy długotrwałego upijania się, picie poranne tzw. „kac gigant”, upijanie się w samotności, spadek tolerancji na alkohol tzw. „słaba głowa” (zjawisko to jest wynikiem spadku możliwości zmetabolizowania przez wątrobę nadmiernych dawek alkoholu), rozpad więzi rodzinnej, degradacja zawodowa i społeczna, spożywanie alkoholi niekonsumpcyjnych (wynika z problemów finansowych), kradzieże, wyprzedaż mienia celem zdobycia środków na alkohol, choroby somatyczne (marskość wątroby, polineuropatia), padaczka alkoholowa, delirium tremens, otępienie alkoholowe, psychoza Korsakowa, skrajne wyczerpanie organizmu prowadzące do śmierci.

Jeżeli zachowania osoby nadużywającej mieszczą się w którejś z powyższych faz, można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że jest to już alkoholizm. W takim przypadku leczenie alkoholizmu można zacząć w każdej fazie choroby – Im wcześniej tym lepiej!

Alkoholizm ma też swoje objawy

Alkoholizm można również rozpoznać analizując jego objawy. Aby upewnić się, że alkoholizm u kogoś występuje, należy stwierdzić występowanie u niego poniższych objawów:

Picie alkoholu w większych ilościach, częściej lub przez dłuższy czas niż się zamierzało pierwotnie
Utrzymujący się przez dłuższy czas zamiar lub co najmniej jedna próba przerwania picia bądź picia kontrolowanego również może oznaczać alkoholizm
Znacząca ilość czasu poświęcona w celu uzyskania, użycia alkoholu lub dochodzenia do siebie po wypiciu alkoholu
alkoholizmie świadczy głód alkoholu, czyli silna potrzeba picia
Powtarzające się używanie alkoholu powodujące niemożność właściwego wypełnienia podstawowych obowiązków w pracy, szkole lub w domu także sugeruje alkoholizm
Uporczywe używanie alkoholu pomimo stałych lub nawracających problemów społecznych bądź międzyludzkich, które są skutkiem bądź są nasilane przez alkohol
Znaczne zredukowanie bądź zaniechanie aktywności społecznej, zawodowej i rekreacyjnej z powodu picia także ujawnia alkoholizm
Powtarzające się używanie alkoholu w sytuacjach, kiedy stwarza to fizyczne zagrożenie
Picie alkoholu mimo wiedzy, że nawracające problemy zdrowotne lub psychiczne są spowodowane bądź zaostrzone przez picie
Potrzeba znacznie zwiększonych ilości alkoholu, aby osiągnąć pożądany stan intoksykacji lub znacząco zmniejszony efekt z dalszego korzystania z tej samej ilości alkoholu
Zespół abstynencyjny lub używanie alkoholu (bądź substancji o podobnym działaniu) w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów odstawienia to zaawansowany alkoholizm

Im więcej objawów alkoholizmu osoba spełnia, tym silniejsze jest uzależnienie, natomiast aby określić nasilenie, należy uplasować objawy w poniższych skalach.

Kryteria diagnozy alkoholizmu:

2-3 objawy to alkoholizm lekki
4-5 objawów to alkoholizm umiarkowany
powyżej 6 objawów to alkoholizm głęboki

LECZENIE ALKOHOLIZMU

Leczenie alkoholizmu należy rozpocząć, gdy picie daje pewne oznaki, gdy zaobserwować można określoną ich liczbę, a im więcej tych oznak występuje, tym większe jest prawdopodobieństwo uzależnienia.

Leczenie alkoholizmu można rozpocząć od momentu, gdy picie alkoholu jest w celu doznania ulgi, odprężenia, zmniejszenia napięcia, niepokoju, dodania odwagi, ułatwienia zaśnięcia itp. Gdy pojawia się szukanie okazji do picia, picie z chciwością, pośpieszanie kolejek powodujące regularne upijanie się. W sytuacjach w których ktoś pije pomimo zaleceń lekarskich czy problemów zdrowotnych, kiedy można zauważyć u uzależnionego wzrost tolerancji na alkohol powodujący efekt tzw. „mocnej głowy”, lub występują luki pamięciowe tzw. „urwany film”.

Natomiast leczenie alkoholizmu trzeba rozpocząć, gdy u uzależnionego następuje wyraźna zmiana stylu picia z towarzyskiego na samotny lub ukrywanie się z wypijaną ilością, prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, unikanie rozmów na temat picia, usprawiedliwianie picia, minimalizowanie go, reagowanie gniewem. W sytuacjach, kiedy widać u osoby rozdrażnienie, gdy nie mogą się napić albo próbują ograniczyć picie celem udowodnienia kontroli.

Jeżeli zauważy się u osoby któreś z powyższych objawów, może to oznaczać, że problem faktycznie istnieje, jednak należy pamiętać, że postawić diagnozę może wyłącznie lekarz lub terapeuta uzależnień – specjaliści potrafią również zdiagnozować mechanizmy uzależnienia:

Leczenie alkoholizmu obejmuje pracę nad Mechanizmem Nałogowej Regulacji Uczuć (MNRU) wg którego u osoby uzależnionej pojawiają się zaburzenia procesów regulacji emocji powodujące silne głody alkoholowe.
Mechanizm Iluzji i Zaprzeczeń (MIiZ) też podlega leczeniu alkoholizmu, ponieważ powoduje zniekształcenie racjonalnych procesów myślowych u uzależnionego, które dezorientują go w postrzeganiu swojej destrukcji spowodowanej piciem, dlatego zaprzecza, minimalizuje i obwinia innych.
Ostatnim mechanizmem nad jakim pracuje się podczas leczenia alkoholizmu jest Mechanizm Rozdwojonego i Rozproszonego „JA” (MRiR”Ja”), który dezintegruje strukturę osobowości uzależnionego tworząc mu biegunowy obraz siebie uniemożliwiający zmianę, czyli zaprzestanie przez niego picia alkoholu.

PRYWATNE LECZENIE ALKOHOLIZMU

Prywatne leczenie alkoholizmu oprócz zatrzymania mechanizmów obejmuje też leczenie przyczyn uzależnienia tj.: biologicznych; psychicznych lub środowiskowych.

Prywatne leczenie alkoholizmu o przyczyny biologiczne

Do przyczyn biologicznych alkoholizmu zalicza się zaburzenia psychiczne. Ludzie cierpiący na tzw. nerwicę, w pierwszej kolejności próbują piciem alkoholu zwalczać lęk. Już jedno piwo przynosi ulgę i uwalnia od napięcia. Działa skutecznie, ale tylko na krótką metę, a regularne picie alkoholu z czasem spowoduje uzależnienie. Czyli alkoholizm ma często swoje korzenie w lęku. To samo potwierdziły badania prowadzone przez Marlatta, Gordona i Kesslera w USA jeszcze w latach 80-tych. Wykazały one, że problemy z alkoholem bardzo często współwystępowały z zaburzeniami psychicznymi takimi jak: zespół lęku uogólnionego, fobia społeczna, zespół stresu pourazowego. Zatem skuteczne prywatne leczenie alkoholizmu wynikającego z tych przyczyn wymaga przeprowadzenia równolegle lub w ramach kontynuacji leczenia – terapii pogłębionej tych zaburzeń.

Prywatne leczenie alkoholizmu o przyczyny psychologiczne

Koncepcje genezy psychologicznej uzależnienia od alkoholu podają L. Cierpiałkowska, M. Ziarko (2010) w podręczniku: Psychologia uzależnień – alkoholizm. Wg koncepcji psychoanalitycznej, uzależnienie od alkoholu powstaje z nieświadomych skłonności autodestrukcyjnych wynikających zatrzymania się rozwoju psychoseksualnego osoby w fazach oralnej lub analnej oraz są wynikiem tłumionego konfliktu pomiędzy popędem libido, a agresją, fiksacji rozwoju osobowości w fazie narcyzmu i są zaburzeniem tożsamości, rozwoju neurotycznej osobowości mającej swoje źródło w czynnikach społecznych i są próbą ucieczki od czegoś lub do czegoś nieosiągalnego. Czyli w tym przypadku, aby dokończyć proces prywatnego leczenia alkoholizmu, po terapii podstawowej należałoby poddać pacjenta psychoterapii psychodynamicznej, aby odnieść długofalowy skutek.

Prywatne leczenie alkoholizmu o przyczyny społeczne

Model genezy społeczno-środowiskowej opisuje Z. Sobolewska-Mellibruda (2011), a w nim style i wzorce spożywania alkoholu w różnych środowiskach i rodzinach oraz wpływ jaki wywierają one na występowanie alkoholizmu u dzieci w życiu dorosłym. Oprócz wzorca picia alkoholu, bardzo ważny jest również klimat panujący w domu rodzinnym, poczucie bezpieczeństwa i jasno określone zasady. Wychowywanie się w domu bez tych warunków może spowodować, problemy w dorosłym życiu i gorsze funkcjonowanie. Podstawowym źródłem traumatycznych doświadczeń dziecka w rodzinie alkoholowej są sytuacje i relacje w rodzinie. Jeżeli rodzina jest dysfunkcyjna, a taka jest najczęściej rodzina alkoholowa, to dziecko przeżywa wiele powtarzających się sytuacji i wydarzeń, których doświadcza jako cierpienia czy wręcz traumy. Tak samo koncepcja transmisji międzypokoleniowej sformułowana przez Wolin’a i Benett’a mówi, że podtrzymywanie rytuałów związanych z nadmiernym piciem alkoholu w dużym stopniu naraża dzieci na transmisję alkoholizmu.

Podsumowując można stwierdzić, że powstawanie uzależnienia od alkoholu jest procesem, w którym różne czynniki (biologiczne, psychologiczne, środowiskowe) mogły odgrywać ważną rolę, na różnych etapach życia pacjenta. Dlatego, aby skutecznie prywatnie leczyć alkoholizm należy wybrać ośrodek, który oferuje terapię wszystkich z nich.

Prywatne leczenie alkoholizmu w przypadku powrotu do picia obejmuje też nawroty

Niestety w alkoholizmie tak samo jak w innych chorobach nawracających np.: nowotworach, astmie, alergii czy cukrzycy zdarzają się nawroty. W przypadku nawrotu uzależnienia od alkoholu w wyniku kryzysu życiowego lub odnowienia się działania mechanizmów uzależnienia, możliwy jest pobyt w naszym ośrodku na prywatnym leczeniu alkoholizmu w ramach terapii nawrotów. Nawrót alkoholizmu często łączy się z nawrotem innych chorób współistniejących np. depresji lub nerwicy. Wykonujemy wtedy analizę nawrotu i dajemy zalecenia konieczne do zastosowania, aby nawrót więcej się nie przydarzył. Po zakończeniu pobytu na terapii nawrotów uzależnienia zalecane jest również uczestnictwo w darmowej grupie wsparcia odbywającej się co dwa tygodnie w naszym ośrodku. Prywatne leczenie nawrotów alkoholizmu to pobyt, polegający na przypomnieniu pacjentowi najważniejszych tematów związanych z uzależnieniem. Jest skierowany do osób, które już kiedyś w przeszłości były na prywatnym leczeniu alkoholizmu, a które w wyniku różnych czynników doznały nawrotu picia. Oferta skierowana do osób, które utrzymywały abstynencję, a nawrót wydarzył się z powodu:

zaniedbania zaleceń do stosowania,
braku umiejętności radzenia sobie z głodem alkoholowym, narkotykowym
odnowienia się działania mechanizmów uzależnienia,
nieuznania bezsilności wobec alkoholu, narkotyków (iluzji picia/zażywania kontrolowanego),
braku kontynuacji terapii zaburzeń współwystępujących (depresji, nerwicy).

PRYWATNE OŚRODKI LECZENIA ALKOHOLIZMU

Prywatne ośrodki leczenia alkoholizmu oprócz pracy na mechanizmach uzależnienia kładą nacisk na zmianę tożsamości alkoholowej swoich pacjentów. Praca skupia się na zmianie wyobrażenia pacjenta na swój temat, tego kim jest, jaki ma obraz siebie, co o sobie myśli, nad jego sądami i przekonaniami dotyczącymi bycia alkoholikiem. Proces zmiany tożsamości alkoholowej polega na przejściu następujących faz:

Negacja (Nie jestem alkoholikiem)
Wahanie (Obawiam się, że może jestem alkoholikiem)
Rozważanie (Chyba jestem alkoholikiem. Jestem podobny do innych alkoholików)
Potwierdzanie (Jestem alkoholikiem i muszę z tym żyć)
Afirmacja (Jestem dumny z tego, że jestem alkoholikiem i nie piję)
Rozstawanie (Mam za sobą ważny okres życia, zapanowałem nad śmiertelną chorobą, muszę jednak o tym pamiętać)

Aby pomóc pacjentom w przepracowaniu powyższych faz prywatne ośrodki leczenia alkoholizmu mają specjalną strategię terapeutycznej. Polega ona na tym, aby nie wymagać zbyt szybko od osoby uzależnionej porzucenia negacji i zaprzeczania problemów związanych z piciem czy faktu własnego uzależnienia. Rozważanie pojawia się już podczas uczestnictwa w terapii grupowej wraz z porównywaniem się pacjenta z innymi uczestnikami grupy. W terapii w grupach otwartych skuteczna bywa praca z pacjentami o różnych poziomach samoświadomości, a proces zmiany tożsamości alkoholowej musi prowadzić do zmiany definicji alkoholika.

Prywatne ośrodki leczenia alkoholizmu jako cel pracy terapeutycznej stawiają dojście pacjenta do 4 etapu zmiany tożsamości, czyli potwierdzenia przez pacjenta – Tak, jestem alkoholikiem i muszę z tym żyć. Ostatnie dwa występują u części uzależnionych, jednak są one sprawą indywidualnych rozstrzygnięć danego pacjenta już po ukończeniu terapii. Pobocznym, ale istotnym aspektem pracy terapeutów jest też budowanie u alkoholika poczucia sprawstwa, aby wziął na siebie odpowiedzialność za wprowadzanie konstruktywnych zmian w życiu.

Główną barierą w pracy terapeutycznej pacjentów nad zmianą ich tożsamości jest ich percepcja i zapamiętywanie faktów związanych z uzależnieniem, które ma charakter wybiórczy. W myśleniu na tematy związane z alkoholem/ narkotykami dominującą rolę odgrywa całościowy i zwarty system przekonań określający subiektywną wizję życia i świata, która jest znacznie odizolowana od rzeczywistości i podporządkowana pragnieniu picia/ brania. Tworzy się „nałogowa logika” – zbiór prostych i dysfunkcjonalnych przekonań oraz reguł sterujących myślami osoby uzależnionej. Są to myśli dotyczące przyczyn zdarzeń i unikania odpowiedzialności, manipulowanie czasem, negacji faktów, magicznej zmiany realiów. Powoduje to znaczne ograniczenie zdolności do rozpoznawania własnych emocji w zakresie ich doświadczanej treści oraz wskaźników fizjologicznych i behawioralnych (aleksytymia). Prywatne ośrodki leczenia alkoholizmu jednak radzą sobie z tym konfrontując pacjentów z wypartymi przez nich faktami w ramach pracy nad mechanizmem iluzji i zaprzeczeń. Mechanizm ten odgrywa istotna rolę w tworzeniu i podtrzymywaniu złudzeń o własnym uzależnieniu. Duża tu rola fantazji i wyobrażeń dotyczących mocy i kontroli nad życiem i piciem alkoholika, która ogranicza zdolność do racjonalnego kierowania postępowaniem.

Oprócz powyższych aspektów prywatne ośrodki leczenia alkoholizmu skutecznie rozpracowują u pacjentów mechanizm rozpraszania i rozdwajania „Ja”. Mechanizm ten uszkadza zdolność do kierowania postępowaniem i podejmowania decyzji przez osobę uzależnioną. Dotyczy on utrzymywania poczucia tożsamości i indywidualności, poczucia kompetencji i wpływu na własne postępowanie, poczucia wartości osobistej i sensu życia oraz poczucia moralności. Mechanizm ten tworzy biegunowe wersje „Ja”. Osoba pod wpływem alkoholu czy substancji psychoaktywnych tworzy złudzenia o własnych zaletach, osiągnięciach i możliwościach oraz negatywne sądy o własnych klęskach, grzechach i stratach. Aktywność psychiczna zaczyna odbywać się głównie na „peryferiach” „Ja”, a w jego centrum zaczyna brakować trwałych i spójnych treści wokół których mogłaby się dokonywać koordynacja funkcjonowania całego „Ja”. Przyczynia się to do dezorientacji tożsamościowej i pozbawia osobę wewnętrznego oparcia w konstruktywnych aspektach obrazu własnej osoby. W wyniku tego osoba uzależniona traci poczucie wpływu na bieg własnego życia, tym bardziej chcąc sprawować kontrolę nad stanem swojego życia emocjonalnego poprzez picie/ branie. Oprócz tego mechanizm ten odgrywa istotną rolę w moralnej regulacji zachowań. Gdy rozprasza się „Ja”, rozpraszają się również granice postępowania zgodne z moralnymi standardami. Różnorodne formy uszkodzenia systemu „Ja” potęgują koncentrację osoby uzależnionej na jej wewnętrznym świecie, w którym dominuje chaos i bolesne rozdarcie, a jednocześnie odizolowują od zewnętrznego świata i przynoszą poczucie osamotnienia oraz utratę nadziei na pomoc z zewnątrz. Rozpraszanie, rozdwajanie i wydrążenie „Ja” pod wpływem pragnień i oczekiwań alkoholowych/ narkotykowych pozbawia mocy wykonawczej postanowienia o zaprzestaniu picia/ zażywania. Jest również źródłem wielu problemów osobistych i poważną przeszkodą w prowadzeniu racjonalnego i konstruktywnego stylu życia. Jedne prywatne ośrodki leczenia alkoholizmu pracują nad tym mechanizmem u swoich pacjentów już w trakcie pobytu na podstawowym programie, natomiast inne w na pogłębionym.

TERAPIA ALKOHOLOWA

Terapia alkoholowa uwzględnia zaburzenia neuroprzekaźnikowe

Terapia alkoholowa oprócz pracy nad tożsamością alkoholika oraz mechanizmami jego uzależnienia skupia się też nad skutkami jego picia alkoholu. Poważnym skutkiem picia alkoholu mogą być zaburzenia neuroprzekaźnikowe w mózgu. Jak podaje A. Augustynek (2015) w podręczniku pt.: Psychopatologia człowieka dorosłego, uzależnienie jest zaburzeniem równowagi między dwoma układami neuroprzekaźnikowymi – układem nagrody, za który odpowiada układ dopaminergiczny w mózgu (nazwany od głównego neuroprzekaźnika układu – dopaminy), i układem kary, za który w mózgu odpowiada układ serotoninergiczny (serotoniny). U osób uzależnionych aktywność tych układów zostaje zaburzona – maleje rola układu kary, a rośnie rola układu nagrody. Substancja czy czynność, od której dana osoba się uzależnia i która dostarcza przyjemność, jest dla tej osoby rodzajem natychmiastowej gratyfikacji. W wyniku tych właśnie zaburzeń powstaje silny głód alkoholowy, który w ramach terapii alkoholowej powinien być leczony farmakologicznie.

Terapia alkoholowa leczy też skutki psychiczne

Nasze badania wykazały, że istnieje związek między intensywnym piciem, a wzrostem nasilenia problemów ze zdrowiem psychicznym. Poważne lub bardzo poważne objawy depresyjne lekarze psychiatrzy diagnozują u 27% pacjentów z uzależnieniem od alkoholu. U części z nich, szczególnie młodych pacjentów analiza wykazała również silne powiązanie między samouszkodzeniem i depresją, zaburzeniami lękowymi i stresem. Jeden na pięciu młodych pacjentów zgłosił samookaleczenie, nie chcąc się zabić. Ponad jedna czwarta osób, które odniosły obrażenia, miała ciężkie lub bardzo poważne objawy depresyjne, a 7% młodych pacjentów miało za sobą próbę samobójczą. W badaniu zanotowano mniej niż połowę tych, którzy szukali pomocy po usiłowaniu odebrania sobie życia. Spośród nich jedna trzecia uznała za trudne lub bardzo trudne uzyskanie potrzebnego wsparcia. Stwierdzono, że wsparcie ze strony zaufanej osoby dorosłej miało znaczący wpływ na zmniejszenie liczby samouszkodzeń i prób samobójczych. Terapia alkoholowa, aby była skuteczna musi uwzględniać również i te aspekty w procesie leczenia.

Najskuteczniejsza terapia alkoholowa w leczeniu bazuje na nurcie poznawczo-behawioralnym

Teorie genezy poznawczo-behawioralnej alkoholizmu opierają się na niewłaściwym przebiegu procesu uczenia się, wynikiem czego wykształcają się u uzależnionego nieprawidłowe nawyki. Wg nich źródłem uzależnienia są pozytywne oczekiwania, co do działania alkoholu – czyli pozytywne wzmocnienia. Np. gdy ktoś po wypiciu czuje się zrelaksowany, to automatycznie będzie to powtarzał, aby osiągnąć efekt. Niestety, gdy już do tego przywyknie to tym trwalsze będzie wzmocnienie tego nawyku, a aby się od tego odzwyczaić, konieczne będzie przejście terapii alkoholowej. Alkohol powoduje dużo mocniejsze nagradzanie niż inne naturalne zachowania, do których mózg jest już przyzwyczajony, dlatego wieloletnie picie alkoholu spowoduje przyzwyczajenie się mózgu do działania pod jego wpływem, z którym sam uzależniony nie będzie w stanie sobie poradzić. Każda próba odstawienia wywoła złe samopoczucie i głód, który zmusi osobę do dalszego picia. W takim przypadku terapia alkoholowa da uzależnionemu narzędzia m.in. metody radzenia sobie z głodem alkoholowym, dzięki którym będzie w stanie wyjść z uzależnienia.

Psychologiczny nurt poznawczy A. T. Becka jako przyczynę alkoholizmu podaje nieprawidłowe przekonania dotyczące picia alkoholu np.: „Jestem alkoholikiem, więc nie mogę żyć bez alkoholu”. Takie przekonania prowadzą do długotrwałego picia i przekonania o braku możliwości kontrolowania tego. Czyli wg tej teorii najskuteczniejszą metodą terapii alkoholowej jest psychoterapia poznawcza lub połączona z powyższą teorią, terapia poznawczo-behawioralna.

OŚRODEK DLA ALKOHOLIKÓW

Ośrodek dla alkoholików zdaje sobie sprawę z tego, że w pracy z osobami uzależnionymi sama praca nad tożsamością i mechanizmami mogą nie wystarczyć, aby skutecznie i na długo wyleczy uzależnienie, dlatego ważne są też:

Empatyczne rozumienie pacjentów ośrodka dla alkoholików – jest to zdolność terapeutów do tworzenia wyobrażeń na temat tego, co dzieje się we wnętrzu pacjenta, jak spostrzega on świat i swoje życie, a także szczególny sposób nazywania i komunikowania tych wyobrażeń.

Terapeutyczna empatia pacjentów ośrodka dla alkoholików jest trafna wtedy, gdy pacjent potwierdzi zaufaniem gotowość do dalszej eksploracji i autoanalizy. Ma ona też aspekt emocjonalny, nie tylko przez rozumienie, ale też zaangażowanie emocjonalne. W zaawansowanych formach terapii terapeuta nieco wyprzedza samoświadomość pacjenta, aby bardziej pogłębia jego świadomość uzależnienia.

Autentyczność terapeuty pracującego w ośrodku dla alkoholików. U jej podstaw znajduje się kongruencja, czyli wewnętrzna spójność terapeuty. Autentyczność to zgodność pomiędzy tym co człowiek czuje, co myśli i jak się zachowuje. Autentyczność terapeuty nie jest tożsama z pełną i spontaniczną ekspresją, gdyż mogłoby to być czasami szkodliwe dla terapii. Terapeuta ma zatem nie kłamać, nie udawać kogoś kim nie jest, nie udawać przeżywania innych uczuć niż przeżywa. W przypadku pacjentów agresywnych ważne jest, aby terapeuta przejawiał opanowanie i kontrolował swoje emocje, nie ujawniał lęku i niepokoju przed pacjentem.

Niezaborcza życzliwość i ciepło pracowników i terapeutów ośrodka dla alkoholików. Powinna się ona łączyć się z autentycznością, nie powinna być okazywaniem fałszywej sympatii. U jej podstaw leży uogólniona pozytywna postawa wobec ludzi i świata.

Akceptacja i szacunek dla pacjentów ośrodka dla alkoholików. U podstaw leży połączenie braku negatywnej reakcji obronnej i odrzucającej z szacunkiem dla osoby. Należy zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy wyrażaniem aprobaty a chwaleniem. Aspekty funkcjonowania terapeuty mogące być pomocne w tworzeniu i utrzymywaniu dobrej relacji pacjentem.

Skupienie i skoncentrowanie na pacjentach ośrodka dla alkoholików oraz uważne słuchanie i rozumienie tego co mówią i wyrażają. Stosowanie odpowiednich umiejętności i procedur w odpowiednim czasie, czyli dostosowanie interwencji do specyfiki procesu psychoterapii i stanu zaawansowania pacjentów w pracy terapeutycznej podczas pobytu.

Postępowanie z pacjentami ośrodka dla alkoholików w sposób dostosowany do ich indywidualnych właściwości i potrzeb.

Uświadamianie sobie przez terapeutów pracujących w ośrodka dla alkoholików własnych uczuć i ograniczeń oraz korzystanie z superwizji.

Monitorowanie przez ośrodek dla alkoholików reakcji pacjentów na interwencje terapeutyczne i postawy terapeutów.

Praca nad uznawaniem bezsilności wobec alkoholu jest nadrzędnym celem pobytu w ośrodku dla alkoholików. Istotnym elementem uznania bezsilności jest rozpoznanie klęski życiowej, osobistej porażki i zdanie sobie sprawy przez pacjenta z własnego upadku. Praca nad bezsilnością to przede wszystkim zwrócenie uwagi na rolę, jaką w życiu odgrywa przekonanie o własnej mocy, dostrzeganie błędów i słabości oraz poszukiwanie sposobu radzenia sobie z własnymi ograniczeniami.

Nasz ośrodek dla alkoholików w swojej pracy uwzględnia wszystkie powyższe elementy, dzięki czemu uzyskujemy wysoką skuteczność.