Ośrodek terapii uzależnień, aby był skuteczny powinien w swojej pracy z pacjentami wykorzystywać psychologiczne, a nie represyjne techniki terapeutyczne. Nasz ośrodek terapii uzależnień w pracy z pacjentami stosuje 14 rodzajów sprawdzonych i skutecznych psychologicznych interwencji komunikacyjnych:
- Tworzenie pozytywnej atmosfery i dynamiki sesji terapeutycznych, wzmocnienie efektów tych sesji oraz przygotowanie do następnych
- Skupianie uwagi pacjentów na problemie (dawanie niepodzielnej uwagi pacjentowi, podstawa kontaktu terapeutycznego, werbalna i niewerbalna)
- Wykorzystywanie parafrazowania (pomaga ono pacjentowi usłyszeć i zrozumieć co jest istotą jego wypowiedzi)
- Dawanie informacji zwrotnych (co terapeuta lub inny pacjent widział i słyszał)
- Odzwierciedlanie uczuć (werbalne określanie przez terapeutę uczuć wyrażanych przez pacjenta w trakcie spotkania)
- Klasyfikowanie (zachęcanie pacjenta do bardziej jasnego i zrozumiałego sposobu formułowania swoich myśli)
- Ukierunkowanie (poproszenie pacjenta by zwrócił na coś uwagę lub zrobił coś nowego, innego)
- Zadawanie różnego rodzaju pytań, które powinny inspirować do eksploracji doświadczeń i analizowania sytuacji życiowych i zachowań pacjentów. Pytania linearne są użyteczne w zbieraniu podstawowych informacji, pytania eksplorujące usiłują zidentyfikować powiązania, pytania strategiczne mają prowokować do zmiany zachowań, a pytania odbijające umożliwiają wywołanie i rozważenie nowych możliwości
- Komunikowanie przypuszczeń (używa się ich do pogłębienia rozumienia przez pacjenta własnych problemów, uczuć czy sytuacji)
- Podkreślanie tematu (tworzy służeniu wyznań zmiany u pacjenta)
- Podkreślanie rozbieżności i związków (konfrontacji)
- Zmiana kontekstu (daje pacjentowi inny pogląd na doświadczenia, uczucia, myśli i zachowania lub na obecną sytuację)
- Przyzwalające milczenie (pozwolenie pacjentowi na przewagę pracy wewnętrznej nad werbalną)
- Otwieranie się terapeuty (stosowane oszczędnie, wymaga dużo wyczucia, powinno skłaniać do wzajemności ze strony pacjenta)
TERAPIA UZALEŻNIEŃ
Terapia uzależnień to indywidualna lub grupowa forma pomocy osobom z problemem alkoholowym, narkotykowym, lekowym albo z hazardem. Najczęściej stosowane formy mikroedukacji stosowane w terapii uzależnień to:
- Krótkie wykłady (mające na celu nabycie wiedzy przez pacjentów)
- Ukierunkowane na dany temat pisanie i czytanie zadań terapeutycznych
- Odpowiadanie na zadane przez terapeutę pytania (konfrontujące, eksplorujące itp.)
- Ćwiczenia tematyczne np. treningi asertywnych zachowań abstynenckich czy treningi konstruktywnych zachowań
- Grupowe dyskusje tematyczne (wymiana informacji zwrotnych mających moc korygowania nieprawidłowych przekonań u pacjentów)
- Percepcja rysunków poglądowych i graficznych schematów tematycznych (mapa świata, genogram itp.)
- Recepcja nagrań audiowizualnych (oglądanie filmów tematycznych czy słuchanie audycji oraz ich omawianie)
Podstawową zasadą mikroedukacji w terapii uzależnień jest przekonanie, że wiedzę, która pacjent uzyskuje powinien na bieżąco odnosić do samego siebie, a następnie wprowadzać do swojego życia.
Fazy pracy w terapii uzależnień w ramach mikroedukacji:
- Przyjmowanie, przyswajanie i utrwalanie treści edukacyjnych na temat uzależnień
- Stosowanie przyswojonych treści o uzależnieniu do autoanalizy własnego postępowania, myślenia i reagowania, wykrywania schematycznych postaw i przekonań
- Pogłębianie i przepracowywanie terapeutyczne utrwalonych negatywnych schematów uzależnienia oraz wprowadzanie pozytywnych zmian do postępowania i myślenia