Prywatny ośrodek terapii uzależnień w swej pracy skupia się nad zwiększeniem motywacji i gotowości do zmiany u pacjentów uzależnionych. Nie należy spodziewać się pojawienia wewnętrznej motywacji do terapii przed jej rozpoczęciem, aczkolwiek zdarza się, że jest ona widoczna tzw. zewnętrzna. Pacjenci często są w trudnej sytuacji życiowej, co daje im podstawową motywację właśnie do zmiany. Niestety jednocześnie działające mechanizmy uzależnienia motywację tę osłabiają.
Nasz prywatny ośrodek terapii uzależnień w pracy nad motywacją do leczenia u pacjentów stosuje nowoczesny model Prochaski i DiClemente, którzy wyróżnili 6 postaw transformacji postaw i nastawień osób, które angażują się w próbę zmiany swoich nałogowych zachowań:
- Etap przed rozważaniem zmiany zachowania tj. picia czy zażywania
- Etap rozważania zmiany zachowania tj. picia czy zażywania
- Etap przygotowania zmiany tj. picia czy zażywania
- Etap działania, czyli zaprzestanie picia czy zażywania
- Etap utrwalania abstynencji od tj. picia czy zażywania
- Etap zakończenia, czyli akceptacja abstynencji od picia czy zażywania
Postawy najczęściej charakteryzujące pacjentów przed i w trakcie pobytu w naszym prywatnym ośrodku terapii uzależnień to:
- negacja uzależnienia i obrona przed interwencją terapeutyczną
- wahania i obawy związane z wstępnym rozpoznaniem u nich istnienia problemu
- wstępne przyjmowanie pomocy i poddawanie się wpływom terapeutycznym, ale z licznymi zastrzeżeniami
- zaangażowanie i akceptacja współpracy z terapeutami
- pogłębianie i utrwalanie zmian na lepsze
- kończenie relacji terapeutycznej i kontynuowanie pracy nad sobą po zakończeniu pobytu w ośrodku
Niestety dla wielu nawet pobyt w płatnym prywatnym ośrodku terapii uzależnień jest z tzw. przymusu. Terapeuta często jest spostrzegany przez pacjenta jako sprzymierzeniec zewnętrznych sił (rodziny, pracodawcy, sądu itp.), które wywierają na niego presję, co budzi nieufność i dystans wobec terapeuty. Początek relacji terapeutycznej wymaga od terapeuty integrowania życzliwej i akceptującej postawy wobec pacjenta z konsekwentnym konfrontowaniem go z faktami szkód i zagrożeń, które występują w jego życiu i uzasadniają kontakt z terapeutą.
Nasz prywatny ośrodek terapii uzależnień zauważa typowe trudności u pacjentów, szczególnie w pierwszym etapie ich pobytu, a dotyczą one:
- przyjmowania nadmiernie konfrontującej postawy
- Opisywania niewiarygodnych wyjaśnień wydarzeń
- wzbudzania poczucia winy i wstydu jako doraźnej formy motywowania
- występowania silnych i kłopotliwych emocji, które czasem wzbudzane są przez pacjentów agresywnych, manipulujących lub kłamiących
Względem takich pacjentów pożytecznym sposobem radzenia sobie przez terapeutów zatrudnianych przez nasz prywatny ośrodek terapii uzależnień jest posługiwanie się rzeczowym i życzliwym, ale dyrektywno – stanowczym stylem informowania i edukowania, a także konfrontowania pacjentów z prawdziwymi faktami.