Strategie stosowane przez ośrodek uzależnień w pracy terapeutycznej to:
- Konfrontowanie pacjentów z faktami na temat strat w ich życiu spowodowanych uzależnieniem.
- Rozpoznanie powiązań między problemami życiowymi i frustracją osobistych potrzeb z piciem alkoholu lub zażywaniem innych substancji.
- Uświadamianie pacjentom ich osobistego interesu wynikającego z uczestnictwa w terapii prowadzonej przez ośrodek uzależnień oraz korzyści w postaci możliwości zmniejszenia szkód i kłopotów życiowych wynikających z uzależnienia.
- Obniżanie obaw i niechęci pacjentów związanych z negatywną etykieta „alkoholik” czy „narkoman” oraz negatywną wizją pobytu w ośrodku uzależnień.
- Wzbudzanie przez terapeutów i personel zaufania i nadziei u pacjentów poprzez prezentowanie profesjonalnej konkretności oraz akceptacji i szacunku dla nich.
- Przygotowanie pacjentów do odbycia dłuższej drogi trzeźwienia w celu znalezienia rozwiązań ich problemów.
Pobyt w ośrodku uzależnień można porównać do szkoły życia „na trzeźwo”, ponieważ zawiera on następujące cele i kierunki pracy terapeutycznej:
- Uzyskiwanie przez pacjentów wiedzy o uzależnieniu i procesie zdrowienia w celu lepszego zrozumienia własnej choroby i zaangażowania we współprace z terapeutami.
- Tworzenie warunków do praktycznego zastosowania przez pacjentów uzyskanej wiedzy w celu zobaczenia i zrozumienia przejawów uzależnienia oraz uznania faktu własnego uzależnienia.
- Dostarczanie pacjentom praktycznych wskazówek służących zapobieganiu „wpadkom” czyli nawrotom uzależnienia i sposobów dotyczących doraźnego radzenia sobie z pragnieniem i głodem alkoholowym/ narkotykowym / lekowym itp.
- Inicjowanie i wspieranie pracy nad uznaniem przez pacjentów ich bezsilności wobec alkoholu/ narkotyków/ leków oraz odkrywanie nowego źródła motywacji i energii do pracy nad zmianą własnego życia.
- Przygotowanie i motywowanie pacjentów do wycofania się z sytuacji wysokiego ryzyka nawrotu uzależnienia oraz poszukiwania i tworzenia konstruktywnego środowiska osobistego.